SAĞLIK ÇALIŞANLARININ SAĞLIĞI

 Sağlıkta Şiddet

Utanabilme, yabancılaşma ve kanıksama üzerine

"Her yıl insanı daha bir utanmaz kılmakta" Elias Canetti

Son yıllarda sağlık emekçilerine ve özellikle de hekimlere yönelik şiddet giderek artmakta ve bir tepki biçimi olarak da sosyal medya platformlarından başta hekimler olmak üzere bütün sağlık emekçileri seslerini duyurmaya çalışmaktadırlar.

Birkaç gün önce bir hekimin; bir meslektaşının görevi başında silahla vurularak öldürülmesinden saatler sonra sosyal medya hesabından yazdığı şu cümleler beni derinden etkiledi ve epeyce düşündürdü. Eksiksiz aktarıyorum: 

"Yakamızda katledilen meslektaşımızın fotoğrafı ile çalışıyoruz 15 saattir. Baş sağlığı veren sadece 1(yazıyla bir) hasta yakını oldu. Utanmalılar bence."

Bu mesaja yanıt olarak yazılan yorumların çoğu yakışıksız, hakaretamiz sözlerden oluşuyordu. Oysa ki hekimin serzenişinden kolayca anlaşıldığı gibi beklentisi; "öldürülmüş hekimin yasını tutan bir meslektaşına, hasta ya da yakınları tarafından baş sağlığı" dilenmesi, empati kurulmasıydı yalnızca. Haksız da değildi bence. Doğru bir beklentinin bu kadar nefret, kin ve üzüntü veren şekilde duvara toslaması akıl ve duygunun kaldıracağı bir durum değil!

Yorumların önemli kısmının ortak savı; "ne bekliyordunuz ki her gün insan öldürülüyor" şeklinde özetlenebilir. Evet, keşke doğru olmasa ancak bu bilgi de maalesef doğru. Peki bu savın alt okumasını yaptığımızda; neyi kanıksadığımızı, nasıl ve neye yabancılaştığımızı da ürkütücü biçimde anlamış olmuyor muyuz?

Ölüm karşısında yakınlara ya da duyuranlara baş sağlığı dilemek en insani davranışlardan biri olarak kabul edilir. Söz konusu olan görevi başında öldürülen bir hekimdi. Meslektaşının taziye beklentisi anlaşılan kişilerce "çok" görülmüştü.  Bu insanın içinin buz kestiği öyle bir hâyâl kırıklığıdır ki tanıklık etmekten siz "utanç" duyar, başkasının vicdanını "yüklenmekten" yorgun düşersiniz."

Alt okumalardan çıkan bir diğer ürkütücü konu ise ne nedenle ve kim öldürülmüş olursa olsun öldürülme olayının neredeyse "kanıksanmış" bir hal almış olmasıydı. Bir hekimin mesleki varlık nedeni: Yaşatmak ve yaşamı savunmaktır. Hekim ne yapıp, edip insanı yaşamda tutabilecek müdahaleleri yapan kişidir. Ölüm hele ki öldürülme karşısında verilebilecek en insani tepkiyi vermek ve diğer insanlardan beklemek de hakkıdır. Toplumsal düzeyde de öldürülme ile ilgili bu yabancılaşmış ve kanıksamış insan sayısının artışı son derece ürkütücü sonuçlara gebe olacaktır ve zaten olmaktadır da.

"Kapitalizm insanı çürütür, yozlaştırır" sözünün ete kemiğe bürünmüş hallerini gittikçe artan ve iç acıtan şekilde görmeye, hissetmeye başladık. 

"Umut insanda" sözünün aktardığı irade ve bilinci yitirmesem de insanın durup dururken değişmeyeceğinin de her gün daha fazla oranda farkına varıyorum. 

Fotoğraf: Hülya Ermiş Belek